بقعه خواهر امام رضا در رشت | خاریمام رشت

/بقعه خواهر امام رضا در رشت | خاریمام رشت

بقعه خواهر امام رضا در رشت | خاریمام رشت

بقعه خواهر امام رضا در رشت یکی از اماکن مذهبی و زیارتگاه های معتبر و آرامش بخش برای عموم مردم گیلان و ایران و یکی از جاذبه گردشگری رشت می باشد . این بقعه در گیلان به خاریمام معروف می باشد .

بقعه خواهر امام رضا در رشت

زندگی نامه فاطمه اخری :

تاریخ تولد ایشان ۹۷۱ هجری و تاریخ وفاتشان ۹۹۵ هجری قمری می باشد . علامه مجلسی به پیروی از سبط ابن جوزی که در کتاب ” بحار الانوار ” از چهار فاطمه یاد کرده است ، درباره فاطمه اخری می نویسد : «و فی رشت مزار یُـنسَب إلی فاطمة ‏الطاهرة أخت الرّضا(علیهما السّلام» ، و در رشت مزاری است که به فاطمه طاهر ، خواهر امام رضا ( علیهما السلام ) منسوب است . مردم گیلان اعتقاد دارند زمانی که ایشان به همراه برادرانش سید جلال الدین اشرف و میر شمس الدین ( علیه السلام ) به گیلان در زمان حکومت سید در رشت مهاجرت کردند ، از دنیا رفت .

آیت الله شیخ محمد مهدوی در کتاب ” سادات متقدمه گیلان ” می نویسد : « فاطمه بنت موسی بن جعفر معروف به فاطمة اخری و ‏مشهور به خواهر امام، یا به همراه برادرش سید جلال الدین ‏اشرف به گیلان آمده و یا بعد از کشته شدن حضرت رضا (ع) ، ‏به دیدن برادر خود به گیلان آمده و در همان وقت و یا قبل از ‏سید جلال الدین اشرف ، وفات کرده و در این مکان دفن شده ‏است‎« . ‎

در کتاب طرائق الحقایق در جلد سوم صفحه ۲۸۴ آمده است : چهار شنبه دهم رجب سنه ۱۳۰۴ ‎قمری در رشت به ‏زیارتگاه خواهر امام ، مزار فاطمه همشیره رضا ( ع ) رفتم و در ‏حاشیه همان صفحه می نویسد: فاطمه بنت موسی بن جعفر ( علیه السلام )‏‎ ‎وی متولد سرزمین عربستان شهر مدینه منوره است . وقتی ‏برادرایشان حضرت احمد بن موسی در اوایل قرن سوم به قصد ‏دیدار برادر بزرگوارش حضرت امام رضا ( ع ) رهسپار ‏ایران شد و در این مسافرت بنا به احتمال قوی ، یکی از ‏همراهان آن حضرت ، بی بی فاطمه اخری ، یا خواهر امام بوده ‏است ‎.‎

پدر ایشان حضرت امام موسی کاظم ( ع ) و ‏برادر ایشان امام رضا ( ع ) و خواهران وی : حضرت ‏معصومه (علیها السلام) فاطمه کبری ، فاطمه وسطی ، فاطمه ‏صغری مزار : آذربایجان ، که به خواهر امام ( ع ) شهرت ‏د اشتند و لقب ایشان طاهره بود .‏

موقعیت استراتژیک دیلمان در زمان ورود ائمه به گیلان :

دیلمان به دلیل موقعیت های طبیعی که دارای راه های صعب العبور و کوه های بلند و جنگل های انبوه است و با توجه به دلاوری های مردمان سلحشور این خطه توانست ۲۵۰ سال بعد از حمله اعراب نیز در برابر لشکریان مقتدر خلفای بغداد مقاومت کنند و از ورودشان به سرزمین خویش جلوگیری کنند .
در این زمان بود که گیلان زمین ، پناهگاه علویان ستمدیده ای شد که به سبب جور و ستم خلفای بغداد و کارگزاران آن ها ، خانه و کاشانه خود را رها کردند و به آن پناه آوردند .

عوامل مهاجرت سادات علوی به دیلمان و طبرستان :

  • در این مناطق به جهت موقعیت های جغرافیایی خاص امکان جنگ و لشکرکشی و تصرف از سمت خلفای ستمگر امکان پذیر نبود .
  • در این اماکن مردم در انتخاب دین و مذهب تا حدودی آزاد بودند .
  • مردم دیلمی و سرداران آن عباسیان را دشمن می دانستند و با پناه دادن سادات علوی ، آنان را تحت حمایت خود قرار می دادند .
  • سادات علوی نیز با مردم معاشرت می کردند و آن ها را تحت تاثیر خویش قرار می دادند و با تعالیم عمیق دین اسلام بیشتر آشنا می کردند .

 

 

 

 

علت وجود زیارتگاه های متعدد در گیلان :

وجود این زیارتگاه ها نشان می دهد که مردم گیلان زمین همواره توجه خاصی به امامزادگان و سادات علوی داشتند و با نوع دوستی خود آن ها را حمایت و پشتیبانی می کردند .
امروزه هم آرامگاه های آنان مورد احترام و زیارتگاه مردم گیلان زمین است .

دلایل هجرت فاطمه اخری به گیلان :

  • خفقان و ظلم خلفای عباسی
  • استقبال ایرانیان از فرزندگان و نوادگان ائمه اطهار به ویژه مردم گیلان ( دیلم )
  • دور بودن ایران از دست خلفای عباسی
  • تشکیل حکومت های اسلامی در برخی از مناطق ایران
  • دیدار با امام رضا علیه السلام
  • زندگی در سایه امام رضا ع همراه با امنیت و آرامش

هجرت احمد بن موسی ع به گیلان :

حضرت احمد بن موسی علیه السلام در اوایل قرن سوم جهت دیدار بردارشان امام رضا علیه السلام اهی ایران شدند که در این سفر بالغ بر ۱۲۰۰ نفر از امامزادگان و ذراری ائمه ع همراهشان بودند . بنا به احتمال قوی یکی از این همراهان حضرت بی بی فاطمه اخری ع ، همین خواهر امام رضا یا خاریمام بوده است .
پس از به شهادت رسیدن حضرت احمد بن موسی علیه السلام هر کدام از اصحاب حضرت شاهچراغ و امامزادگان ، به مناطقی فرار کردند که حضرت فاطمه اخری خواهر امام رضا و جمع دیگری از امامزادگان به دیلم و رشت پناه آوردند .
از آنجا که بیشتر مورخین ، هجرت و شهادت حضرت شاهچراغ را در سنه ۲۰۳ هجری قمری نوشته اند ، ورود حضرت خواهر امام به منطقه دیلم و گیلان را می توان همین سال دانست که در این زمان ایشان ۲۴ ساله بودند .

دلایل شهرت فاطمه اخری یا خواهر امام رضا :

  • ایشان به راحتی و آسانی می توانستند با عموم مردم گفتگو کنند .
  • ایشان خواهر امام رضا علیه السلام بودند .
  • شاید تاریخ بناء بقعه و یا تعمیر ‏آن بر شخصیت مدفون در بقعه شهرت بیشتر پیدا کرده باشد‎

شهرت محلی فاطمه اخری :

در گیلان زمین ایشان را به خاریمام می شناسند و بعقه ایشان نیز معروف به امامزاده خاریمام است .

بقعه خواهر امام رضا در رشت | خاریمام رشت

زیارتنامه خواهر امام رضا رشت | خاریمام

اَلسَّلامُ عَلَیکِ اَیّتُهَا السَّیِّدَةُ الزَّکیَّةُ، اَلطّاهِرَةُ الوَلِیَّةُ، و الدّاعِیَةُ الحفِیَّةُ، اَشهَدُ اَنَّکِ قُلتِ حَقّاً، وَ نَطَقتِ حَقاً وَ صِدقاً، وَ دَعَوتِ اِلی مَولایَ وَ مَولاکِ، عَلانِیَةً وَ سِرّاً، فازَ مُتَّبِعُکِ، وَ نَجا مُصَدِّقُکِ، وَ خابَ وَ خَسِرَ مُکَذِّبُکِ، و المُتَخَلِّفُ عَنکِ، اِشهَدی لی بِهذِهِ الشَّهادَةِ، لِاَکونَ مِنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکِ وَ طاعَتِکِ، وَ تَصدیقِکِ وَ اتِّباعِکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ یا سَیِّدَتی وَ ابنَةَ سَیِّدی. اَنتِ بابُ اللهِ المُوتی مِنهُ، وَ المَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکِ زائِراً، وَ حاجاتی لَکِ مُستَودِعَةً، وَ ها اَنَا ذا اَستَودِعُکِ دینی وَ اَمانَتی، وَ خَواتیمَ عَمَلی، وَ جَوامِعَ اَمَلی اِلی مُنتَهی اَجَلی، وَ السَّلامُ عَلَیکِ وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه.

***

سلام بر تو ای سرور پاک و پاکیزه و ولی من و ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان به سوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده ات و آنکس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من به وسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو ای سرور من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را)از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجتهای خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش.

آشنایی با بارگاه خاریمام | خواهر امام رضا رشت

بارگاه خواهر امام رضا علیه السلام در شت در منطقه ای که به ” خواهر امام ” معروف است در نزدیکی مسجد سوخته تکیه خیابان شهید مطهری واقع شده است . ایشان آخرین نفر از فواطم اربعه هستند . بنای اولیه در دوره قاجار ساخته شده است . سر درب بقعه دارای کاشی کاری و اشعاری در ۹ بیت ، به تاریخ ۱۲۹۰ هجری قمری است . گچ بري داخل كمربند گنبد ، در برگيرنده آيه الكرسي به خط‎ ‎نستعليق به تاريخ ‏‏۱۳۰۶ هـ.ق است . خوشنويس آن « محمد ميرزا » به دستور « حسام السلطنه‎ « ‎به اهتمام « ميرزا عباد ‏قاجار مسعودي » و عمل « حاجي غلامحسين » است .
كتيبه اي‎ ‎جلوي در حرم به چشم مي خورد كه به دستور « ناصرالدين شاه قاجار » فرمان‎ ‎معافيت مالياتي خبازان ، به خط « ملك محمد ‏قزويني » در سال ۱۲۷۲ هجري آمده است‎. ‎ بر روى سقف اصلى بقعه با خط نستعليق سفيد برزمينهٔ آبى ، آيه‌هايى از قرآن و مطالبى را به تاريخ ‏‏۱۳۰۶ هـ.ق نوشته‌اند . سردرِ حياط بقعه، با آجرهاى لعابدار چيده شده و ابياتى به تاريخ ۱۲۹۰ هـ.ق ‏برآن نوشته شده است .
برسمت چپ درِب بقعهٔ خواهر امام ، کتيبه ی سنگى از دوره ی ناصرالدين‌ شاه ‏در مورد معافيت مالياتى نانوايان به تاريخ ۱۲۷۲ هـ.ق نصب شده است . در این بقعه قندیلی است که به ‏آن استخاره می بندند .‏ مثل بقعه حضرت علی بن جعفر علیه السلام در قم که ‏به ( دربهشت ) شهرت دارد و حال آنکه تعمیر بقعه آن در سال ‏‏۷۱۲ ه.ق بود که طبق حروف ابجد می شود ( در بهشت ) . همه ‏ساله تمامی مراسمهای مذهبی از قبیل اعیاد ، شهادتها و غیره در ‏حرم مطهر فاطمه اخری ( علیها السلام ) رشت برگزار خواهد شد .‎
پیش از بازسازی حرم ایشان،در سر در ورودی حیاط ‏بقعه که از آجرهای لعاب دار چیده شده است، ابیات زیر بر ‏کاشیهای آن مسطور بود که جهت توصیف بقعه فاطمه اخری ‏‏(علیها السلام)، سروده شده و سراینده ی آن معلوم نمی باشد . ‏متأسفانه بر اثر توسعه ی حرم این اشعار و کاشیهای آن مفقود ‏شدند‎.‎

دیگر جاذبه گردشگری رشت را نیز مشاهده کنید .

بقعه خواهر امام رضا در رشت | خاریمام رشت

یا رب بنای کیست مر این طاق بی نظیر؟‎
کز رفعتش سپهر معلق بّود قصیر‎
بر می دهد بهشت نشان جدول درش‎
شنگرف آفتابِ فلک، سوده بر حریر‎
ماهش اگر به طوف بیاید به پای خویش‎
دست ادب، ز بام سپهرش کشد به زیر‎
در حیرتم که بانی این آستانه کیست‎
کز آب خضر کرده گلش را مَلک خمیر‎
مانا که هست باعث این طاق و این بنای‎
در این بهشت بقعه که خاکش بُود عبیر‎
سلمان روزگار ، شریعتمدار دهر‎
کز اوج عرش بگذردش پایه ی سریر‎
تاریخ این بنای که چون ضوء آفتاب‎
تا روز رستخیز نباشد خلل پذیر‎
پرسیدم از خرَد که چه باشد به لوح نور‎
با آب زر نوشتبه اسقاط یا صغیر‎
نامه باب معانی به جرم قلم بکش‎
روزی که مرغ و مور کشد از جگر صفیر

نام بقعه خاریمام در گذشته :

‎ این بقعه در گذشته معروف به « امامزاده لال شوی » بود ‏و ظهیرالدین مرعشی در کتاب « تاریخ گیلان و دیلمستان » که در ‏اواخر قرن ۹ هجری نوشته شده ، از این بقعه با همین نام یاد ‏کرده‌ است . ظاهراً علت این نامگذاری مربوط به نحوه کشف این ‏مزار بوده‌است‎.‎
سپس در دوره ناصری در سال ۱۲۸۲ ه. ق، ملا حسنعلی ‏حسنی در ایام حکومت قاسم خان والی بنای بقعه بزرگی را در ‏این مکان با صحن و ایوان و مسجد و سرداب آغاز کرد که پس ‏از مرگ او به پایان رسید و تصویر آن در کتاب‌های جهانگردان ‏و اروپایی‌ها به چاپ رسیده‌است ‎.‎
حاجی ملا رفیع شریعتمدار (مجتهد و متمول تراز اول ‏گیلان در عهد ناصری) در آخرین سال حیات خود یعنی در ‏‏۱۲۹۲ه.ق برای این بقعه سردری ساخت که هنوز پابرجاست‎. ‎
این بقعه در دوره قاجار محل بست نشینی مقصرین بوده ‏و در دوره مشروطه محل تحصن و تظاهرات مردم به شمار ‏می‌آمده‌ است‎.‎

آدرس بقعه خواهر امام رضا رشت | آدرس بقعه خاریمام رشت | آدرس امامزاده لال شوی رشت

استان گیلان ـ شهرستان رشت ـ بخش مرکزی ـ شهر رشت، محله خواهرامام
توسط | 2019-03-17T15:11:12-01:00 مارس 17th, 2019|جاذبه گردشگری رشت|بدون ديدگاه

ثبت ديدگاه