منجم باشی های گیلان که در گذشته زندگی می کردند همه لنگرودی بوده اند . از میان آنها میرزا محمدرضا و فرزندانش میرزا صادق و میرزا موسی مشهور به نایب رشتی و میرزا مهدی فرزند میرزا عبداالله معروف به حاجی آقا بزرگ و میرزا عبدالباقی فرزند میرزا مهدی، اطلاعات نجومی داشته و واقعا منجم بوده اند. اما سایرین منجم باشی را به عنوان نام خانوادگی اختیار نموده و از علم نجوم بهره ای نداشتند.
آشنایی با منجم باشی های گیلان
میرزا صادق منجم باشی
میرزا صادق منجم باشی برادر بزرگ میرزا موسی کسی است که وقتی اغا محمدخان قاجار برادر خود مرتضی قلی را به تسخیر گیلان و دستگیری هدایت الله خان (حاکم گیلان) فرستاد. هدایت خان، میرزا صادق منجم باشی را با پیشکش های معتنابه برای مذاکره و مصالحه نزد آغا محمد خان اعزام کرد. او بعد از این دیدار و تحویل گرفتن پیشکش ها، هدات الله خان را به حکومت گیلان ابقا نمود. آغا محمدخان در ازای خدمت میرا صادق، آبادی قاسم آباد رودسر را به وی واگذار کرد.
میرزا موسی معروف به نایب رشتی
میرزا موسی معروف به نایب رشتی به مناسبت این که همسر دختر شاهرخ میرزا، نوه ی نادرشاه افشار بود. او همواره سمت نایب الحکومتی و وزارت زمامداران وقت را داشته به نایب رشتی معروف گردید. وی در عهد فتحعلی شاه حاکم گیلان بود و از طرف شاه قاجار مامور شد با حسینقلی خان والی فارس که علیه برادرش (فتحعلی شاه) قیام کرده بود مذاکره نماید و او را به اطاعت برادر وادارد.
میرزا موسی همان کسی که ژنرال شافت، فرمانده ستوان اعزامی سردار روس ( اشپختر=تسی تسانوف) را که در سال ۱۸۰۹ میلادی به گیلان حمله کرده بود در پیله داربُن پیربازار شکست داد و سربازانش را تار و مار نمود.
میرزا مهدی منجم باشی
میرزا مهدی منجم باشی فرزند میرزا محمدعلی، برادرزاده میرزا موسی منجم باشی بود که میرزا موسی او را تربیت کرده، پسر خوانده و وارث کلیه ی عناوین و تیولات و دارایی و موقع دولتی او بود. او همان کسی است که در حکومت گیلان مسجد کاسه فروشان رشت را که به علت آتش سوزی از بین رفته بود تجدید بنا نمود. وی نوه ی دختری قاضی علاءالدین محمد شیخ الاسلام قزوینی بود.
قاضی علاءالدین در زمان حکومت نادر شاه افشار شورایی برای هماهنگ ساختن فرقه ی شیعه و سنی تشکیل داده بود و دختر شاه ، معروف به بی بی خانم را در حباله نکاح خویش داشت . وی از فضلای نامی عصر خود بود که عامه را از اطلاعات وسیع اش بهره مند می ساخت . میرزا عبدالباقی بعد از پدرش میرزا مهدی سمت پیشکار و وزارت گیلان را داشت . نایب او در حکومت لنگرود و رانکوه ، میرزا محمدعلی صوفی جد خاندان صوفی و پدر حاجی میرزا حبیب الله رشتی ( مرجع تقلید شیعیان) و سپس همسر وی شاه جهان بود .
میرزا مهدی خان منجم باشی فرزند میرزا عیسی خان منجم باشی مشهور به مشکوة السلطنه ، حکومت لاهیجان و لنگرود را به عهده داشت . او آخرین فرد از خاندان منجم باشی ها است که نوه اش میرزا عبدالباقی منجمی اکنون رئیس یکی از شعب دیوان عالی کشور است و فرزندش میرزا مهدی منجمی همان کسی که مستخدم قونسول انگلیس رشت، جرج بیت را به جرم خلافکاری دستکاری و تبعید نمود و به اعتراض قونسول انگلیس اعتنا نکرد.
ثبت ديدگاه